Thuốc kháng sinh là vũ khí tuyệt vời do con người tạo ra để chống lại các bệnh do nhiễm vi khuẩn, nhưng giờ đây vi khuẩn lại có khả năng đề kháng lại thuốc kháng sinh vốn được dùng để tiêu diệt chúng. Kháng kháng sinh đang là mối đe dọa lớn nhất đối với toàn ngành y tế nói riêng và cả xã hội nói chung.
"Nếu kháng sinh được sử dụng một cách có trách nhiệm trên người và gia súc, chúng ta có cơ hội duy trì hiệu quả của nó trong tương lai." Theo lời Bác sĩ Michael Starp.
Vấn đề kháng kháng sinh trên người đó là một số Vi khuẩn có thể kháng thuốc kháng sinh một cách tự nhiên hoặc kháng thuốc thu được nhờ đột biến gen hoặc tiếp nhận gen kháng thuốc từ một loài vi khuẩn khác và không thể điều trị bằng kháng sinh. Các mầm bệnh này có khả năng lây từ người này sang người khác, nhất là giữa các bệnh nhân với nhau và lây từ bệnh viện, chỉ một số loại vi khuẩn đột biến có nguy cơ cao đóng vai trò đề kháng trên người và các loại biến chủng này khác biệt từ nguồn gia súc.
Trong một nghiên cứu tìm hiểu vi khuẩn E.coli kháng thuốc trên người đến đến từ đâu? ngoài môi trường, trong chăn nuôi gia súc hay các hoạt động nông nghiệp. Kết quả nghiên cứu ghi nhận 11% E.coli có gen chung giữa người và từ thực phẩm hay có liên quan đến chăn nuôi gia súc.1 Trong một nghiên cứu khác điều tra về nhiễm trùng bệnh viện với vi khuẩn Klebsiella pneumonia cho thấy có 04 dòng vi khuẩn chính được tìm thấy ở các bệnh nhân trong cùng bệnh viện hay bệnh viện lân cận, kết quả nghiên cứu cho thấy có sự nhiễm chéo giữa các bệnh nhân.2
Thực tế cho thấy, tại Châu âu 63.5 % trường hợp chết nguyên nhân do kháng thuốc có nguồn gốc từ các trung tâm săn sóc y tế.3 Trong khi, nghiên cứu cho kết quả E. coli kháng thuốc được tìm thấy trên người có gen khác với E. coli trên gia súc.4
Hiểu sai về vai trò của gia súc
Mặc dù vấn đề kháng thuốc trên người thường được thảo luận cùng với việc sử dụng kháng sinh cho gia súc, tuy nhiên các nghiên cứu cho thấy rất phức tạp về vấn đề kháng thuốc này, các quan niệm sai lầm đang cho rằng kháng sinh dùng cho gia súc đóng vai trò chính kháng thuốc trên người
Các nghiên cứu mới đây cho thấy vấn đề kháng thuốc gần đây trên người có nguyên nhân từ các dòng vi khuẩn đa kháng thuốc và khó điều trị tại bệnh viện (đôi khi gọi là nhiễm siêu khuẩn tại bệnh viện) chứ không phải từ việc sử dụng kháng sinh trên gia súc. Chúng có nguồn gốc di truyền khác biệt với mầm gây bệnh trên gia súc
Sử dụng kháng sinh thận trọng trên nhân y và gia súc là chìa khoá an toàn
Sử dụng kháng sinh thận trọng là cần thiết đảm bảo sự an toàn cho người và gia súc. Cần áp dụng các nguyên tắc cải thiện điều kiện vệ sinh và các bệnh pháp an toàn sinh học để tránh sử dụng kháng sinh khi không cần thiết cho cả trên nhân y và Thú y. Thận trọng không phải hiểu đơn giản là giảm sử dụng kháng. Nó có nghĩa là giảm nhu cầu với kháng sinh và đảm bảo việc dùng kháng sinh đúng liệu trình (liều và thời gian).
(Nguồn: What if the biggest antimicrobial resistance problems in humans were not due to antibiotic use in animals? https://animalhealth.bayer.com/blog/biggest-human-amr-problems-not-due-to-animals .Written by Dr Michael Starp 11/12/2019)
Tài liệu tham khảo:
1 Alejandro Dorado-García et al. Molecular relatedness of ESBL / AmpC-producing Escherichia coli from humans, animals, food and the environment: a pooled analysis, Journal of Antimicrobial Chemotherapy, February 2018.
2 Sophia David et al. Epidemic of carbapenem-resistant Klebsiella pneumoniae in Europe is driven by nosocomial spread. July 2019.
3 Alessandro Cassini et al. Attributable deaths and disability-adjusted life-years caused by infections with antibiotic-resistant bacteria in the EU and the European Economic Area in 2015: a population-level modelling analysis. Published online November 2018.
4 Catherine Ludden et al. One Health Genomic Surveillance of Escherichia coli Demonstrates Distinct Lineages and Mobile Genetic Elements in Isolates from Humans versus Livestock
Khoa học kỹ thuật
Add comment