Từ ngày 01/7/2025, Luật số 88/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính chính năm 2012 (sửa đổi năm 2020) chính thức có hiệu lực (sau đây gọi tắt là Luật XLVPHC năm 2025), đánh dấu bước điều chỉnh quan trọng trong công tác quản lý nhà nước đối với các hành vi vi phạm. Với nhiều quy định mới mang tính thực tiễn cao, Luật XLVPHC năm 2025 không chỉ tăng mức xử phạt, kéo dài thời hiệu mà còn lần đầu tiên cho phép xử lý vi phạm hành chính qua môi trường điện tử, bước tiến quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số quốc gia phù hợp với yêu cầu quản lý trong tình hình mới.

1. Mở rộng thẩm quyền xử phạt

        Luật Xử XPVPHC năm 2025 không chỉ bổ sung quy định rõ hơn về thời hiệu xử phạt mà còn mở rộng thẩm quyền xử phạt đối với nhiều chức danh. Đối với các chức danh có thẩm quyền xử phạt quy định tại Luật này, có nhiều chức danh mới như “Thủ trưởng các tổ chức thuộc bộ, cơ quan ngang bộ”; “Thủ trưởng cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh”... Theo quy định mới, thẩm quyền của Thủ trưởng cơ quan thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước theo chuyên ngành, lĩnh vực sẽ có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính. Cụ thể, Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, thẩm quyền xử phạt Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y bị vướng bởi Luật Thanh tra thì nay Luật Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi, bổ sung năm 2025 đã quy định rõ thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y. 

        2. Chuyển đổi số trong công tác xử lý vi phạm hành chính.

        Điều 18a Luật XLVPHC năm 2025 là một điểm mới mang tính đột phá cho phép xử phạt vi phạm hành chính qua phương thức điện tử. Theo đó, các quyết định xử phạt có thể được gửi qua email, ứng dụng điện tử hoặc Cổng Dịch vụ công quốc gia, triển khai các hoạt động như lập biên bản điện tử, ký số quyết định xử phạt, gửi nhận thông báo qua hệ thống điện tử, kết nối và chia sẻ dữ liệu xử lý vi phạm hành chính giữa các cơ quan thay thế cho hình thức giao nhận trực tiếp truyền thống. Việc này không chỉ giúp giảm thời gian, chi phí trong công tác xử lý vi phạm hành chính mà còn góp phần cụ thể hóa chủ trương ứng dụng công nghệ thông tin và thúc đẩy chuyển đổi số trong công tác quản lý nhà nước và phục vụ người dân, doanh nghiệp hiệu quả hơn.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2025 đánh dấu bước tiến rõ rệt trong cải cách thủ tục hành chính và nâng cao hiệu quả xử lý vi phạm hành chính trong quản lý nhà nước nói chung, đồng thời, quy định thẩm quyền của của Thủ trưởng cơ quan thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước theo chuyên ngành, lĩnh vực nói riêng. Với nhiều điểm mới nổi bật, Luật mở ra khung pháp lý hiện đại, minh bạch và sát thực tiễn hơn. Theo đó, kéo dài thời hiệu xử phạt, thẩm quyền xử phạt được mở rộng, cho phép xử phạt trong một số trường hợp không cần lập biên bản, đồng thời tăng mức phạt tối đa đối với các vi phạm không lập biên bản nhằm đảm bảo tính răn đe. Đặc biệt, Luật cũng đặt nền móng cho quá trình chuyển đổi số trong xử lý vi phạm hành chính, cho phép thực hiện các thủ tục như lập biên bản, ký số, gửi thông báo và chia sẻ dữ liệu hoàn toàn trên môi trường điện tử. Những điều chỉnh này không chỉ giúp tinh gọn bộ máy mà còn góp phần cụ thể hóa chủ trương của Nhà nước, tạo thuận lợi hơn cho người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận và thực hiện các nghĩa vụ pháp lý.