Như Báo SGGP đã thông tin về cảnh báo của Cục Thú y (Bộ NN-PTNT) đối với nguy cơ tái phát dịch cúm gia cầm tại 8 tỉnh gồm: Nghệ An, Hà Tây, Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình, Nam Định, Thanh Hóa và Hà Tĩnh. Hôm qua 16-5, trao đổi với PV Báo SGGP, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Bùi Bá Bổng cho biết dịch cúm không chỉ có nguy cơ tái phát ở các địa phương trên mà nguy cơ bùng phát tại khu vực ĐBSCL là rất lớn.

* Phóng viên: Ngoài nguyên nhân các địa phương trên đã trót nhập phải giống gia cầm mang virus có nguồn gốc từ Hà Tây, còn nguyên nhân nào khác khiến nguy cơ tái phát dịch cao như cảnh báo của Bộ NN-PTNT, thưa Thứ trưởng?

* Thứ trưởng BÙI BÁ BỔNG: Đa số các khu vực miền Trung và miền Bắc chưa triển khai quy định về điều kiện ấp trứng và chăn nuôi thủy cầm của Bộ NN-PTNT. Công tác quản lý và theo dõi đàn thủy cầm mới tái đàn để tiêm phòng cúm chưa được thực hiện nghiêm túc do đó nhiều đàn thủy cầm đến hơn 1 tháng tuổi vẫn chưa được tiêm phòng, kể cả với đàn lớn hàng ngàn con.

* Vậy tại sao Thứ trưởng cũng liệt khu vực ĐBSCL vào danh sách có nguy cơ cao?

* Hiện nay, khu vực ĐBSCL đang bước vào thu hoạch vụ hè-thu sớm, do đó, khi thu hoạch xong khu vực này sẽ phổ biến hiện tượng vịt chạy đồng làm cho nguy cơ bùng phát là rất lớn.

Mặt khác cũng phải thấy rằng, cùng với các khu vực khác, các cơ sở sản xuất, ấp trứng con giống thủy cầm ở ĐBSCL phần lớn là nhỏ lẻ, chưa đăng ký hoạt động và thực hiện kiểm tra điều kiện vệ sinh thú y. Do đó, cơ quan thú y không kiểm soát được nguồn trứng giống nhập vào lò ấp; đàn bố mẹ chưa được quản lý, theo dõi chặt chẽ và chứng minh được khả năng an toàn với bệnh cúm gia cầm.

* Theo quy luật, dịch thường chỉ xảy ra vào lúc thời tiết chuyển mùa khi nhiệt độ xuống thấp (mùa đông), còn mùa hè rất ít khi xảy ra. Tại sao khi chuẩn bị bước vào mùa hè, dịch có nguy cơ bùng phát cao?

* Về quy luật, đúng là dịch thường hay xảy ra vào mùa rét với cường độ cao, còn mùa hè ít khi xảy ra hơn. Tuy nhiên, virus lưu hành ở thủy cầm thường rất lâu và có thể sống được trong điều kiện nhiệt độ lên đến 37oC, nên khả năng dịch tái phát vào mùa hè vẫn hoàn toàn có thể xảy ra.

Mặt khác cũng phải thấy rằng, việc xuất hiện 2 ổ dịch liên tiếp ở Nghệ An là do công tác kiểm soát vận chuyển, kiểm dịch không chặt chẽ. Người dân ở Nghệ An đã mua vịt từ huyện Phú Xuyên, Hà Tây về nuôi. Tuy nhiên, do 2 ổ dịch này ở cách xa nhau chủ yếu phát dịch tại chỗ, nên chúng ta vẫn có khả năng không chế và ngăn chặn không cho lây lan trên diện rộng.

* Phần lớn mỗi tỉnh đều có vài chốt kiểm dịch, nhưng hoạt động không hiệu quả, Thứ trưởng lý giải ra sao về hiện tượng này?

* Phần lớn các chốt kiểm dịch của chúng ta hoạt động không hiệu quả là do không đủ lực lượng, không có sự phối kết hợp giữa các ngành chức năng liên quan, không có kinh phí… Khu vực cách ly cũng như địa điểm tiêu hủy gia cầm và sản phẩm gia cầm trái phép cũng không có, nên khi lực lượng ở các chốt kiểm dịch phát hiện vi phạm chỉ xử phạt hành chính và buộc quay về nơi xuất phát. Do đó, những người vi phạm đã tìm đường khác để tiếp tục đưa sản phẩm đi tiêu thụ.

* Theo Thứ trưởng, bây giờ phải tổ chức lại việc kiểm soát buôn bán vận chuyển và tiêu thụ gia cầm như thế nào?

* Không phải chỉ có nguy cơ trong nước như tôi đã nêu trên mà hiện nay, xuất hiện nhiều nguồn trứng không rõ nguồn gốc từ Lạng Sơn được đưa vào ấp tại các lò ấp trứng. Các cơ quan chức năng gồm thú y, quản lý thị trường, công an, biên phòng phải tổ chức lại lực lượng, siết chặt kiểm dịch, phối hợp chặt chẽ hơn, phân công trách nhiệm cụ thể hơn để kiểm soát tình hình dịch.

Ngoài việc kiểm soát tận gốc cơ sở cung cấp gia cầm, các địa phương cần kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển vịt giống tự do, nhất là với các xe chở vịt với số lượng nhỏ từ 100 đến 200 con.

* Kế hoạch tiêm phòng vaccine cúm gia cầm mũi 2 đợt 1 sẽ được triển khai vào khi nào, thưa Thứ trưởng?

* Theo tôi biết, vào ngày mai (18-5), sẽ bắt đầu nhập thêm 100 triệu liều vaccine nữa từ Trung Quốc về để tiến hành tiêm phòng trong thời gian tới. Song song với đó, Bộ NN-PTNT cũng có kế hoạch phát động chiến dịch vệ sinh tiêu độc khử trùng trên toàn quốc.

* Xin cảm ơn Thứ trưởng.