Mỗi năm, hàng triệu gia súc đã bị chết vì bệnh trypanosoma (trypanosomosis).

Viện Nghiên cứu Chăn nuôi quốc tế và Liên Hợp Quốc đã liệt kê bệnh trypanosomosis vào một trong mười bệnh của gia súc có ảnh hưởng lớn đến người nghèo. Ở châu Phi, căn bệnh này được gọi là "Nagana". Căn bệnh này được gây ra bởi một loại ký sinh trùng xâm nhập vào máu của các con vật qua vết cắn của muỗi xêxê.

Đáng ngạc nhiên là, một trong những giống bò lùn ở Tây Phi – loài bò Baoulé, dường như lại ít bị ảnh hưởng bởi bệnh trypanosomosis hơn so với những giống bò khác. Khi bị nhiễm bệnh, bò Baoulé sốt và bị giảm cân nhưng không bị chết. Hệ thống miễn dịch của chúng tốt hơn, có khả năng cao hơn so với các giống bò khác để chống lại các ký sinh trùng. Nói cách khác, giống bò này có vẻ như có khả năng chống chịu được ký sinh trùng.

Katja Silbermayr từ Viện Ký sinh trùng trực thuộc trường Đại học Thú y, Vienna (Vetmeduni), cùng với một nhóm nghiên cứu quốc tế đã thu thập lại các mẫu máu của ba giống gia súc. Nhóm nghiên cứu đã phát triển một phương pháp có thể xác định được ký sinh trùng gây bệnh trypanosomosis, đó là trùng mũi khoan (trypanosomes), và họ cũng đã phát hiện ba dạng ký sinh trùng khác nhau chỉ trong một bước nghiên cứu duy nhất. Thông tin này rất có giá trị cho các bác sĩ thú y và người nông dân bởi mỗi chủng trypanosome lại gây ra tiến triển bệnh hơi khác nhau và đòi hỏi một biện pháp điều trị khác nhau.

Các nhà nghiên cứu sử dụng phương pháp mới để xét nghiệm các mẫu máu lấy từ những con bò Baoulé khỏe mạnh, bò Zebu của Ấn Độ và dòng lai giữa hai giống này. Bò Zebus cho nhiều thịt và sữa hơn bò Baoulé nhưng chúng lại bị ốm nặng khi bị nhiễm trypanosoma. Trong số hơn 350 động vật được thí nghiệm thì có 41 con đã được phát hiện thấy là bị nhiễm bệnh. Bò Zebus có tỉ lệ bị nhiễm cao hơn gấp đôi so với bò Baoulés hoặc dòng lai của hai giống này. Tuy nhiên, số lượng ký sinh trùng lớn nhất lại được phát hiện thấy ở một số con bò Baoulés. Bò Baoulés ít bị nhiễm hơn so với bò Zebus và dường như chúng có thể chống chịu được một lượng lớn ký sinh trùng. Nhóm nghiên cứu chỉ tiến hành nghiên cứu trên những con vật khỏe mạnh và bò Zebus có số lượng ký sinh trùng cao như vậy sẽ là quá ốm yếu để được đưa vào trong nghiên cứu, Silbermayr cho biết. Có vẻ như hệ thống miễn dịch của bò Baoulé có thể chống chịu được một lượng ký sinh trùng máu lớn hơn.

Một số công trình nghiên cứu quốc tế đang cố gắng để lai tạo ra những gia súc có khả năng kháng bệnh do trypanosoma và các cơ quan cứu trợ quốc tế hiện đang cung cấp kinh phí để bảo tồn giống bò châu Phi bản địa. Cơ sở di truyền của bò Baoulé là rất có giá trị đối với ngành nông nghiệp của châu Phi. Dòng lai của gia súc lớn tạo ra những con bò cho nhiều thịt và sữa, chẳng hạn như bò Zebu lai với những giống bò Baoulé nhỏ hơn nhưng có khả năng miễn dịch mạnh hơn có thể rất có lợi cho ngành nông nghiệp ở châu Phi. Nhóm nghiên cứu dự tính sẽ kiểm tra mức độ phối trộn hiện tại giữa bò Baoulés và bò Zebus. Họ hy vọng rằng, trong tương lai, họ sẽ có thể xác định được mức độ tối ưu của sự phối trộn để bảo vệ chúng khỏi bệnh do trypanosoma, Silbermayr giải thích.

K.P. (Theo Sciencedaily)

Nguồn: Bộ NN&PTNT (http://www.agroviet.gov.vn/Pages/news_detail.aspx?NewsId=3079)