Các nhà nghiên cứu tại Zurich, Thụy Sĩ đã phân lập được một protein từ một loại nấm của cây vân sam có tác dụng chống lại loài giun tròn ký sinh. Các nhà khoa học hy vọng rằng việc phát hiện ra độc tố này sẽ giúp sản xuất vắc-xin cho gia súc và động vật ngăn chặn tình trạng nhiễm giun tròn ký sinh.

Hầu hết các cây trồng trên mặt đất đều có mối quan hệ cộng sinh với các loại nấm. Các loại nấm bao quanh rễ nhỏ của cây chủ, cung cấp cho cây nguyên tố vi lượng và nước. Cây trồng cung cấp cho các loại nấm đường và các chất chuyển hóa khác mà nấm không thể sản xuất cho riêng mình.

Các nhà nghiên cứu thuộc nhóm nghiên cứu của Giáo sư vi sinh học Markus Aebi đã phát hiện ra một loại protein trong các tế bào của một loại nấm ectomycorrhizal cung cấp một lợi thế bổ sung cho mối quan hệ giữa nấm và cây trồng. Nó bảo vệ các loại nấm và ngăn chặn loài giun tròn ký sinh do mang thành phần độc hại đối với ký sinh trùng. Nhà nghiên cứu Markus cho biết “Độc tố này có lẽ là một phần trong hệ thống phòng thủ chống lại kẻ thù của nấm. Nếu giun ăn các tế bào nấm, chúng sẽ ăn các protein độc hại. Các tế bào đường ruột của giun tròn khi đó sẽ bị phá hủy”.

Nấm chủ yếu hình thành protein trong mũ nấm, tức là một phần của nấm có thể nhìn thấy trên mặt đất. Thực tế là các độc tố gần gốc có thể là một dấu hiệu cho thấy các chất độc không chỉ bảo vệ các loại nấm mà còn bảo vể rễ cây chống lại kẻ thù. Nhiều loài giun tròn sống trong đất không chỉ ăn mô nấm mà còn ăn các tế bào thực vật.

Các nhà nghiên cứu chứng minh rằng loại protein này tấn công vào một mục tiêu cụ thể ở giun tròn, cụ thể là trên bề mặt của các tế bào đường ruột của con giun. Hơn nữa, Künzler và các đồng nghiệp của ông cho thấy rằng loại protein này cũng tấn công vào cùng một vị trí ở trên một vi khuẩn cụ thể. Do protein có một số điểm ràng buộc cho các cấu trúc mục tiêu, protein và một số vi khuẩn có thể tạo thành các khối tập trung.

Künzler cho biết “Phát hiện này rất thú vị do đồng đẳng của loại protein này cũng được tìm thấy ở động vật - từ động vật xương sống như con sam tới các động vật cấp cao và cũng sẽ đóng vai trò bảo vệ cơ thể vật chủ chống lại vi khuẩn”.

Thực tế là các protein mang độc tố ở nấm và động vật tấn công vào cùng một mục tiêu có nghĩa là cơ chế bảo vệ này không mới. Đây là một phần của hệ thống phòng thủ “bẩm sinh” của nhóm sinh vật rất đa dạng như nấm, cua hoặc thậm chí con người. Phát hiện này cũng mở đường cho các ứng dụng thực tế như phát triển loại vắc-xin mới chống lại ký sinh trùng và vi trùng gây bệnh cho gia súc và con người.

Lê Hồng Vân (Theo phys.org)

Nguồn: Bộ NN&PTNT