Ngành bò sữa Thành phố Hồ Chí Minh: Giữ vững bản sắc và phát triển bền vững

🐄 Ngành bò sữa Thành phố Hồ Chí Minh - Giữ vững bản sắc nông nghiệp đô thị và hướng tới phát triển bền vững

Thành phố Hồ Chí Minh từ lâu đã được biết đến là cái nôi của phong trào chăn nuôi bò sữa Việt Nam. Từ những năm đầu hình thành, ngành bò sữa nơi đây không chỉ góp phần cung cấp nguồn sữa tươi chất lượng cho thị trường, mà còn tạo công ăn việc làm, ổn định đời sống cho hàng ngàn hộ nông dân ở khu vực ven nội và ngoại thành. Giữa nhịp phát triển đô thị sôi động, những người nông dân nuôi bò sữa vẫn ngày đêm cần mẫn giữ gìn giá trị của một ngành nghề truyền thống – một biểu tượng đặc trưng của nông nghiệp đô thị Thành phố.

🌱 Một chặng đường với nhiều biến động

Theo thống kê mới nhất, đến năm 2025, Thành phố Hồ Chí Minh có tổng đàn bò sữa khoảng 37.288 con, được nuôi tại 2.645 cơ sở chăn nuôi và một trại quốc doanh; trong đó đàn bò cái chiếm 64,36% tổng đàn. Mặc dù quy mô tổng thể giảm so với giai đoạn trước, nhưng các hộ còn trụ vững đã dần chuyển hướng sang mô hình chăn nuôi chuyên nghiệp, áp dụng tiến bộ kỹ thuật để nâng cao năng suất và chất lượng sữa.

Sự đối lập trong quá trình phát triển của ngành

(trong khi tổng đàn bò (cột màu xanh) đã giảm mạnh từ đỉnh năm 2015, năng suất sữa trên mỗi con bò (đường màu cam) lại tăng trưởng đều đặn)

Trong hơn một thập kỷ qua, ngành chăn nuôi bò sữa Thành phố Hồ Chí Minh đã trải qua nhiều thăng trầm: giai đoạn 2011–2015 là thời kỳ phát triển mạnh với tốc độ tăng đàn trung bình gần 10%/năm; nhưng từ 2016 đến nay, tốc độ tăng trưởng chậm lại do ảnh hưởng của đô thị hóa, chi phí đầu vào tăng cao và sự cạnh tranh gay gắt của sữa nhập khẩu. Tuy nhiên, điều đáng ghi nhận là nhiều hộ và hợp tác xã vẫn bền bỉ duy trì sản xuất, thích ứng linh hoạt với điều kiện mới, khẳng định bản lĩnh và niềm đam mê với nghề.

🧩 Nỗ lực đổi mới – từ chính sách đến công nghệ

Trong những năm qua, chính quyền Thành phố đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực: hỗ trợ lãi suất vay đầu tư, xây dựng hệ thống biogas, khuyến khích cơ giới hóa và tự động hóa chuồng trại, góp phần cải thiện điều kiện sản xuất và bảo vệ môi trường. Đặc biệt, chương trình quản lý giống và bình tuyển đàn bò đã giúp nâng cao chất lượng con giống, với hơn 85% đàn bò đạt chuẩn đặc cấp của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Thành phố cũng là địa phương tiên phong hợp tác quốc tế trong lĩnh vực bò sữa. Dự án ODA Israel (DDEF) – Trại trình diễn và thực nghiệm chăn nuôi bò sữa công nghệ cao – đã được triển khai thành công, mở ra hướng đi mới cho ngành chăn nuôi ứng dụng công nghệ tiên tiến. Mô hình này giúp nâng cao năng suất, giảm chi phí và cải thiện hiệu quả quản lý đàn bò, đồng thời tạo điều kiện cho nông dân tiếp cận kỹ thuật hiện đại ngay tại địa phương.

Trại trình diễn và thực nghiệm chăn nuôi bò sữa công nghệ cao Israel

💪 Vượt khó để phát triển bền vững

Những thách thức của ngành bò sữa Thành phố Hồ Chí Minh là không nhỏ: quỹ đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp, giá vật tư và thức ăn tăng cao, trong khi giá thu mua sữa tươi biến động. Song, những khó khăn đó không làm chùn bước người nông dân Thành phố.

Nhiều hộ đã mạnh dạn đầu tư hệ thống vắt sữa tự động, máy trộn thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh (TMR), làm mát chuồng trại, và áp dụng khẩu phần thức ăn cân đối giúp tăng năng suất, giảm tỷ lệ bệnh, nâng cao chất lượng sữa đạt tiêu chuẩn của doanh nghiệp thu mua.

Song song đó, các chương trình khuyến nông và đào tạo kỹ thuật được đẩy mạnh, hướng người chăn nuôi đến quy trình an toàn sinh học, kiểm soát dịch bệnh và đảm bảo vệ sinh thực phẩm. Nhờ vậy, Thành phố Hồ Chí Minh đã được Cục Chăn nuôi và Thú y công nhận là vùng an toàn dịch bệnh lao và sảy thai truyền nhiễm trên đàn bò sữa – một bước tiến lớn về chất lượng và uy tín sản phẩm.

🧭 Hướng đi tương lai: Xây dựng thương hiệu sữa tươi Việt Nam

Để khôi phục và phát triển bền vững ngành bò sữa, Thành phố đang hướng tới các giải pháp dài hạn: quy hoạch vùng chăn nuôi ổn định, thúc đẩy hợp tác xã công nghệ cao, phát triển nhà máy sản xuất thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh (TMR), và đặc biệt là đẩy mạnh Chương trình Sữa học đường sử dụng 100% sữa tươi nội địa. Đây không chỉ là chính sách dinh dưỡng cho thế hệ trẻ, mà còn là động lực quan trọng để tăng tiêu thụ sữa Việt, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu, và tạo đầu ra ổn định cho người chăn nuôi.

🌾 Giữ vững giá trị – lan tỏa niềm tin

Giữa đô thị năng động nhất cả nước, ngành bò sữa Thành phố Hồ Chí Minh vẫn kiên cường tồn tại và đổi mới. Hình ảnh những trang trại xanh mát, đàn bò khỏe mạnh, những hộ nông dân say nghề chính là minh chứng sống động cho sức sống của nông nghiệp đô thị Thành phố. Với sự đồng hành của chính quyền, doanh nghiệp và người dân, Thành phố Hồ Chí Minh hoàn toàn có thể viết tiếp câu chuyện thành công của ngành bò sữa – một ngành nông nghiệp vừa mang giá trị kinh tế, vừa là niềm tự hào của người dân Thành phố mang tên Bác.